سـرطـان پـانـکـراس
سرطان پانکراس لوز المعده و درمان با جراحی پانکراتکتومی یا برش لوزالمعده و لاپاراسکوپی سرطان لوزالمعده يا پانکراس، چهارمين سرطان شايع در جهان ميباشد.لوزالمعده یکی از اندامهای داخلی بدن است که آنزیمهایی را برای کمک به هضم غذا و هورمونهایی (از قبیل انسولین) را برای کنترل میزان قند خون تولید میکند. سرطان پانکراس هنگامی رخ میدهد که یکی از سلولهای لوزالمعده دچار آسیبدیدگی میشود و شروع به رشد و تکثیر غیر طبیعی و خارج از کنترل مینماید. مایعات یا آنزیمهای هضمکننده غذا توسط سلولهای لوزالمعده برون ریز (Exocrine) و هورمونها توسط سلولهای لوزالمعده درون ریز (Endocrine) ساخته میشوند. در حدود ۹۰% از موارد سرطان لوزالمعده از سلولهای پانکراس برون ریز شروع میشوند. گاهی اوقات تومورهای سرطانی لوزالمعده در جریان آزمایشهای عکسبرداری که برای بررسی علائم مربوط به یک بیماری دیگر انجام میگیرد، شناسایی میشوند. در بعضی از موارد هم ممکن است تومورهای سرطانی در زمان آزمایشهای غربالگری در خانوادههایی که سابقه بروز سرطان پانکراس در آنها وجود دارد، شناسایی شود.
نشانهها و علائم سرطان لوزالمعده
سرطان لوزالمعده در مراحل اولیه خود ممکن است هیچ گونه نشانهها و علائمی نداشته باشد. از طرفی بعضی از نشانهها و علائم خاص ممکن است هم در اثر سرطان پانکراس و هم در اثر بیماریهای دیگر به وجود بیاید. در هر صورت اگر هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید حتماً به پزشک مراجعه کنید:✔️ زردی (زرد شدن رنگ پوست و سفیدی چشمها)
✔️ مدفوع با رنگ روشن
✔️ تیره شدن رنگ ادرار
✔️ احساس درد در قسمت بالا یا وسط شکم و کمر
✔️ کاهش وزن بدون دلیل خاص
✔️ کماشتهایی
✔️ احساس خستگی و بیحالی شدید
جراحی سرطان لوزالمعده
اگر سرطان لوزالمعده شما به اندازه کافی زود تشخیص داده شود، ممکن است پزشک از عمل جراحی برای درمان آن استفاده کند. همچنین ممکن است پزشک شما استفاده از عمل جراحی را برای رفع علائم و عوارض سرطان لوزالمعده، مثلاً برای برداشتن یک تومور سرطانی که مجرای صفرا یا رودههای شما را مسدود کرده است، توصیه کند. جراحی سرطان پانکراس غالباً در مواردی توصیه میشود که بافت سرطانی در نوک لوزالمعده یا همان ناحیه صاف و پهن آن قرار داشته باشد. ممکن است پزشک در مورد انجام عمل جراحی با خود شما نیز مشورت نماید.جراحی لاپاراسکوپیک لوزالمعده (دیستال پانکراتکتومی)
در این عمل جراحی، پزشک قسمت دم لوزالمعده و بخشی از بدنه آن را برمیدارد. علاوه بر آن ممکن است طهال شما را نیز با انجام این جراحی بردارد. از این جراحی خیلی به ندرت برای درمان سرطان پانکراس برون ریز استفاده میشود.پانکراتکتومی کامل
امروزه معمولاً پزشکان جراح از این روش خیلی کمتر استفاده میکنند. در این روش غده لوزالمعده به طور کامل برداشته میشود. اگرچه شما میتوانید بدون داشتن لوزالمعده هم زنده بمانید، اما به خاطر عدم تولید هورمون انسولین که وظیفه تنظیم میزان قند خون شما را بر عهده دارد، به بیماری دیابت مبتلا خواهید شد و باید حتماً انسولین مصرف کنید.جراحی تخلیه کامل تومور (ENUCLEATION)
اگر سرطان پانکراس شما از نوع سرطان پانکراس درون ریز باشد، دکتر راسخی از روش جراحی تخلیه کامل تومور برای درمان آن استفاده میکند. در این عمل جراحی، دکتر راسخی تومور سرطانی و قسمتی از بافت سالم اطراف آن را برمیدارد. در بعضی از موارد ممکن است دکتر راسخی توصیه کند که این جراحی به شیوه لاپاراسکوپی انجام شود. همچنین بسته به اندازه تومور سرطانی و موقعیت آن بر روی غده لوزالمعده ممکن است پزشک تشخیص دهد که باید قسمت کوچکی از روده کوچک نیز برداشته شود.اگر سرطان لوزالمعده در حد پیشرفته باشد، ممکن است پزشک از عمل جراحی برای رفع بعضی از علائم ناشی از آن استفاده کند. این جراحیها شامل عملهایی برای حذف (بای پس) تومورها از مجرای صفرا و یا قرار دادن استنت در داخل مجرای صفرا میباشد تا این مجرا باز بماند و بتواند محتویات صفرا را به درون روده کوچک یا به خارج از بدن شما بریزد. اگر تومور سرطانی لوزالمعده باعث مسدود شدن راه عبور غذا از معده به رودههای شما شده باشد، ممکن است دکتر راسخی از عمل جراحی بای پس برای برداشتن گرفتگی استفاده کند تا شما بتوانید به طور عادی و طبیعی غذا بخورید.
روشهای درمان سرطان پانکراس
برای درمان بیماران مبتلا به سرطان لوزالمعده از روشهای درمانی مختلفی استفاده میشود که مهمترین آن ها عبارتند از:پرتو درمانی
پرتو درمانی یکی از روشهای درمان سرطان است که در آن از پرتوهای اشعه ایکس دارای انرژی بالا یا سایر انواع پرتوها برای از بین بردن سلولهای سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها استفاده میشود.
شیمی درمانی
شیمی درمانی یکی از روشهای درمان سرطان است که در آن از داروهای شیمیایی برای متوقف کردن روند رشد سلولهای سرطانی از طریق کشتن آنها یا جلوگیری از تقسیم و تکثیر آنها استفاده میشود. هنگامی که داروهای شیمی درمانی به صورت خوراکی یا تزریق در سیاهرگ یا ماهیچه مصرف میشود، دارو به جریان خون وارد شده و از طریق آن به سلولهای سرطانی در سراسر بدن میرسد (شیمی درمانی سیستمیک). اما هنگامی که داروی شیمی درمانی مستقیماً در داخل مایع مغزی نخاعی و یا در یکی از اندامها یا حفرههای بدن از قبیل حفره شکمی قرار داده شود، مستقیماً سلولهای سرطانی در آن ناحیه را هدف قرار میدهد (شیمی درمانی منطقهای).
در روش شیمی درمانی ترکیبی از بیش از یک داروی ضد سرطان استفاده میشود. روش شیمی درمانی که برای هر بیمار مورد استفاده قرار میگیرد، به نوع و مرحله پیشرفت سرطان تحت درمان بستگی دارد.
شیمی پرتو درمانی
در روش شیمی پرتو درمانی از شیمی درمانی و پرتو درمانی به طور همزمان استفاده میشود تا میزان اثربخشی و کارآیی آنها بیشتر شود.
درمان هدفمند
درمان هدفمند یکی از انواع روشهای درمان سرطان است که در آن از داروها یا مواد خاصی برای شناسایی و هدف قرار دادن سلولهای سرطانی بدون آسیب رساندن به سلولهای سالم استفاده میشود. بازدارندههای تیروزین کیناز (TKI) داروهای مورد استفاده در درمان هدفمند هستند که سیگنالهای لازم برای رشد تومورهای سرطانی را متوقف میکنند. ارلوتینیب (Erlotinib) یکی از انواع بازدارندههای تیروزین کیناز است که برای درمان سرطان لوزالمعده از آن استفاده میشود.